Depozyt

Posted on Posted in Nabytki

Depozyt prawnuka Johannesa Gottlieba Hermanna Pauckscha

        Wszystkich zainteresowanych dziejami naszego miasta pragniemy poinformować, że Muzeum Lubuskie od niedawna stało się depozytariuszem bogatej dokumentacji związanej z Zakładem Budowy Maszyn H. Pauckscha. Dzięki trosce i życzliwości prawnuka wielkiego landsberskiego przedsiębiorcy – pana Wolfharta Pauckscha, a przede wszystkim jego pasji historycznej, w gabinecie Historii Dawnej Miasta Gorzowa Wielkopolskiego i regionu do 1945 roku przechowywane są wyniki jego wieloletniej kwerendy historyczno-archiwalnej. Inicjatywie depozytu towarzyszył list, który zamieszczamy w tłumaczeniu. Powtarzając niejako jego przesłanie, gorąco zachęcamy historyków, regionalistów czy studentów do badań w obrębie tych źródeł. Zgromadzony materiał w większości jest nowatorski; nie jest to jednak typowy materiał historyczny, ze względu na liczne plany, rysunki, projekty maszyn, będzie wymagał od badacza wiedzy z zakresu inżynierii. Roboczy, syntetyczny wykaz zgromadzonych materiałów, również znajduje się poniżej.

                                                                                                                                     26.01.2015
Zakład Budowy Maszyn H. Pauckscha
Zbiór materiałów

Szanowny Panie Dyrektorze,

Gorzów, wzgl. Landsberg an der Warthe, jest miastem, w którym urodził się i mieszkał Radca Handlowy Johann Gottlieb Hermann Paucksch i jego rodzina.
Tutaj się urodził, uczęszczał do szkoły, zdobył zawód mosiężnika i w roku 1843 założył własną firmę – Zakład Budowy Maszyn, która dzięki jego umiejętnościom i ambicji zdobyła wkrótce wielkie znaczenie, wykraczające poza granice Landsberga i Niemiec.
Wskutek zawirowań poprzedniego stulecia wiele dokumentów i materiałów zaginęło, w tym także tych, które były w posiadaniu rodziny. Ponowne odsłonięcie w 1997 roku ufundowanej przez niego fontanny na Rynku przy Katedrze umożliwiło spotkanie się członków mocno rozproszonej rodziny i zapoczątkowało moje badania nad dziejami rodziny, które również dzięki wielkiej pomocy Miasta Gorzowa przebiegały pomyślnie.
Jako podziękowanie chciałbym teraz moje prywatne zbiory dotyczące Zakładu Budowy Maszyn H. Pauckscha przekazać w depozyt na czas nieokreślony Muzeum Lubuskiemu z prośbą, aby udostępnić go publiczności np. w formie wystawy lub do celów badawczych i opracowania specjalistom w zakresie historii i muzealnictwa.
Jestem pewien, że te materiały, tutaj, w historycznym miejscu, zostały dobrze ulokowane.
Spis materiałów znajduje się na dołączonej liście.
Dane źródłowe dla poszczególnych dokumentów znajdują się w segregatorze nr 1. Proszę o uwzględnienie ich w ewentualnych publikacjach.
Jeśli w przyszłości zdobędę dalsze informacje i materiały, również je udostępnię.


Życzę Panu i Pracownikom Muzeum Lubuskiego wielu sukcesów w pracy.

Pozdrawiam

Wolfhart Paucksch

Opis zawartości depozytu:

1. Teczka skórzana wiązana z wytłoczonym napisem „C. Freund. / R. Paucksch” z zawartością:
– barwna fotografia z widokiem na katedrę w Gorzowie od strony wschodniej, podklejona na kartonie z oznaczeniem m.in. wydawcy „Weller & Hüttich, Berlin”
– 14 fotografii usztywnionych kartonem, z przedstawieniem pracowników, budynków i wnętrz fabryki:
   1) fotografia przedstawiająca mistrzów i czeladników z elementami maszyny parowej, na
       rewersie oznaczona jako nr 2; wym. fotografii ok. 27,3 x 22,5 cm
   2) fotografia z widokiem na wnętrze hali fabrycznej podczas pracy, na rewersie oznaczona  
       jako nr 3; wym. fotografii ok. 28,3 x 22,2 cm
  3) fotografia z widokiem na wnętrze hali fabrycznej podczas pracy, na rewersie oznaczona  
      jako nr 4; wym. fotografii ok. 28,7 x 22,5 cm
  4) fotografia z widokiem na wnętrze hali fabrycznej podczas pracy, na rewersie oznaczona  
      jako nr 5; wym. fotografii ok. 28,3 x 22 cm
  5) fotografia z widokiem na 3 prądnice, na rewersie oznaczona jako nr 6; wym. fotografii ok.
      28,5 x 22,5 cm
  6) fotografia z widokiem na prądnicę, na rewersie oznaczona jako nr 7; wym. fotografii ok.  
      28,6 x 22,3 cm
  7) fotografia z widokiem na prace przy budowie kotła, na rewersie oznaczona jako nr 8;
      wym. fotografii ok. 29 x 22 cm
  8) fotografia z widokiem na halę budowy kotłów, na rewersie oznaczona jako nr 9;
      wym. fotografii ok. 28,5 x 22,3 cm
  9) fotografia z widokiem na zaplecze fabryczne wraz z gotowymi kotłami, na rewersie
      oznaczona jako nr 10; wym. fotografii ok. 29 x 22,2 cm  
10) fotografia grupowa mistrzów fabryki (11 osób), na rewersie oznaczona jako nr 14; wym.  
      fotografii ok. 29 x 22,5 cm
11) fotografia grupowa emerytowanych pracowników (22 osoby), na rewersie oznaczona jako
      nr 15; wym. fotografii ok. 28,8 x 22 cm
12) fotografia grupowa pracowników z okazji jubileuszu 80-lecia Johanna G. H. Pauckscha, na rewersie oznaczona jako nr 16; wym. fotografii ok. 29 x 22 cm
13) fotografia przedstawiająca wnętrze hali montażu silników, na rewersie oznaczona jako
      nr 17; wym. fotografii ok. 29 x 20,2 cm
14) fotografia przedstawiająca wnętrze hali budowy kotłów, na rewersie oznaczona jako
      nr 18; wym. fotografii ok. 29 x 22,5 cm

2. Puchar, platerowany srebrem. Wieko zwieńczone rzeźbą anioła trzymającego wieniec laurowy. Na powierzchni czary ujęta w wieniec roślinny inskrypcja: „ZUM / 2 NOVEMBER 1871 / DER MEISTER SCHMIDT / UND SEINE / SÄMMTLICHE KESSELSCHMIEDE / DER FABRIK / H. PAUCKSCH & FREUND”. Nodus zdobiony motywem geometrycznym. Całość umieszczona na oddzielnym postumencie wspartym na czterech lwich łapach. Na cokoliku oznaczenie firmy złotniczej z Berlina „SY & WAGNER” próba 750. Wym. 42 x 20 cm.

3. Posąg kowala, brąz, 1896. Wym. 44 x 26 x 34 cm.

4. Segregator nr 1 z kopiami dokumentów, publikacji, planów, folderów, wydruki z Internetu, korespondencja dotyczące historii fabryki i rodziny.

5. Segregator nr 2 z kopią notatnika i szkiców Johanna Gottlieba Hermanna Pauckscha z lat ok. 1837-1842. Dołączony zapis w formie elektronicznej – płyta CD, korespondencja w tej sprawie oraz cztery odbitki fotograficzne.

6. Segregator nr 3 z kopiami dokumentów dot. budowy statków z planami sytuacyjnymi, kopiami dokumentów budowlanych z 2. poł. XIX wieku, poświęconych fabryce kotłów.

7. Segregator nr 4 z kopiami dokumentów (przedwojenne publikacje, katalogi, archiwalia) dotyczących działalności firmy, ułożone chronologicznie: l. 1902-1909, 1908-1914, 1915-1923, 1933.

8. Segregator nr 5 z kopiami dokumentów i fotografii ułożonych kolejno: kotły parowe (dodatkowo 1 płyta CD – Revisionbuch – fotografie, 2 oryginalne foldery); maszyny parowe, silniki diesla, gorzelnictwo.

9. Segregator nr 6 z kopiami materiałów dotyczących jednocylindrowej maszyny parowej „H. Paucksch & Freund” znajdującej się w Muzeum Historii Przemysłu w Opatówku, pozyskanej z gorzelni w miejscowości Lewków k. Ostrowa Wielkopolskiego.

10. Segregator nr 7 z kopiami materiałów dotyczących kolejno: suszarnie do kartofli (jeden oryginalny katalog), budowa statków, urządzenia wodociągowe.

11. Segregator nr 8 z kopiami dokumentów patentowych i fragmentów książki „Maschinenbau. Ein Hand- und Lehrbuch für die Theorie und Praxis des gesamten Maschinenbaues unter Mitwirkung zahlreicher Spezialfachleute”, hrsg. R. Georg (G. Ripke),  t. 1, Leipzig 1922.